Pisma, tom 9

Tomasz (Paweł) Giustiniani przychodzi na świat w Wenecji 15 czerwca 1476 r. jako syn palatyna Franceska i Paoli Malipiero. Jesienią 1493 r. udaje się do Padwy, by studiować filozofię, i pozostaje tam aż do lata 1504 r., kiedy to powraca do rodzinnej miejscowości, aby kontynuować naukę na własną rękę i w samotności. Głęboko rozczarowany tym, jak się okazało, zbytnio indywidualistycznym wyborem, podejmuje podróż do Ziemi Świętej (4 czerwca 1507 – styczeń albo luty 1508), zamierzając osiąść tam w domu jakiegoś zgromadzenia zakonnego, ale bez składania ślubów.

Zmienia jednak plany i wraca do ojczyzny. Tam, w następstwie kilku rozmów z Pietro Delfinem (1444–1525) i Paolo Orlandinim (przed 1488–1519), odpowiednio: przełożonym generalnym oraz wikariuszem Kongregacji Kamedulskiej, podejmuje decyzję, aby naocznie się przekonać, jak wygląda życie w eremie Camaldoli w pobliżu Arezzo. Jego zamiarem jest zamieszkanie tam, by prowadzić życie naukowca, bez obowiązku przestrzegania obserwancji wynikającej z reguły, wraz z dwoma przyjaciółmi: Wincentym (Piotrem) Quirinim (1479–1514) i Giovannim Battistą Cipellim, nazywanym Egnazio (1478–1553). Po pobycie w klasztorze jednak, w lecie 1510 r., Giustiniani postanawia zostać mnichem. Powraca do Wenecji, a potem znów wyjeżdża do eremu, docierając tam 17 grudnia tegoż roku. W roku następnym, 25 grudnia, przywdziewa habit eremitów kamedulskich i otrzymuje imię zakonne Paweł. Śluby zakonne składa 8 sierpnia 1512 r.. Zostaje wyświęcony na kapłana w grudniu 1518 r., wybrany na majora (czyli przełożonego) eremu 28 lipca 1519 r., a odchodzi stamtąd 15 września 1520 r., by 9 grudnia 1523 r. założyć Towarzystwo Eremitów św. Romualda (w skrócie: Towarzystwo św. Romualda), najpierw zależne od Camaldoli, a następnie, od 7 maja 1525 r., w pełni autonomiczne.

Giustiniani umiera jako ofiara zarazy 28 czerwca 1528 r. na górze Soratte, w pobliżu Rzymu. Założone przez niego towarzystwo przybierze później nazwę Kongregacji Eremitów Kamedułów Góry Koronnej (w języku włoskim skrótowo mówi się o nich Coronesi – korończycy).

Dokonując wyboru z wielkiego korpusu dzieł Giustinianiego, w niniejszym tomu pragniemy przedstawić kilka dzieł poświęconych życiu zakonnemu w jego różnych aspektach: od czysto prawniczych po wybitnie duchowe. Oto ich tytuły:

1. Reguła albo Instytucja życia eremickiego (zaaprobowana między 15 a 20 stycznia 1524) (Regula);

2. Krótka reguła mojego życia kontemplacyjnego (21–22 stycznia 1523) (Brevis regula);

3. Nauki różnych eremitów (między październikiem 1520 a 26 czerwca 1522) (Insegnamenti);

4. Sześć głównych cech życia eremickiego symbolicznie wyrażonych w życiu świętej Marii Magdaleny (SMMSC);

5. Święta Maria Magdalena u stóp Pana. Notatki z lektury (SMMN).

Lorenzo Barletta EC, fragment wstępu